Commissie Van Zijl heeft eerste fase afgerond

WESTERLEE – De opgave is fors en de gestelde opdracht is dat ook. Het akkoord dat de Commissie Van Zijl afgelopen vrijdag sloot met gemeenten, vakbewegingen, de provincie Groningen en het Rijk zorgde voor de gebruikelijke positieve reacties. De een wat meer uitbundig dan de ander. Want alle partijen beseffen zich ook: de opdracht is fors. De ombuiging van de SW in Oost Groningen wordt een ‘hell of a job’.
Bij de presentatie van het akkoord vermeldde commissievoorzitter Jan van Zijl (PvdA) dat er wordt ingezet op maatschappelijke ontwikkeling door aspecten als scholing en re-integratie, politiek- bestuurlijk op het gebied van intensievere samenwerking tussen gemeenten, een effectieve uitvoering van de participatiewet en een financiële oplossing. Verre van eenvoudig dus, in een regio waar de werkgelegenheid al jarenlang achterloopt op het landelijk gemiddelde en waar specifieke cultuurhistorische problemen aan de hoge SW-populatie ten grondslag liggen. Het zogenoemde ‘Akkoord van Westerlee’ moet daar verandering in aanbrengen. Belangrijkste punten in het akkoord zijn bijvoorbeeld de afspraak dat er één uitvoeringsorganisatie wordt opgetuigd voor de doelgroepen van de Participatiewet. In de praktijk zou dit kunnen betekenen dat Wedeka en Synergon opgaan in deze uitvoeringsorganisatie. Verder wordt er 18 miljoen euro door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vrijgemaakt voor een nog op te stellen Sectorplan. In de praktijk houdt dit in dat dit miljoenenbedrag wordt ingezet om 60 procent van de huidige SW-medewerkers van Synergon en Wedeka te detacheren op de reguliere arbeidsmarkt. “Met de aantekening dat de medewerkers beschermd blijven”, vertelde Hennie Hemmes. “Een mooi voorbeeld hiervan is de overeenkomst tussen Synergon en Abiant.” Hemmes, die in eerste instantie sceptisch was over de start van de commissie Van Zijl, wilde de acht betrokken gemeenten bedanken voor hun constructieve opstelling. “De urgentie in dit traject werd al snel duidelijk. Het echte werk begint nu pas.” Hoe opgetogen ook Hemmes was over het ‘Akkoord van Westerlee’, ook hij wist en weet dat alles valt of staat met werkgelegenheid. “Dit akkoord is alleen haalbaar als stap twee gerealiseerd kan worden. En dat is dat er meer werkgelegenheid naar dit gebied moet komen.” Jetta Klijnsma, staatssecretaris was eveneens opgetogen. “Iedereen heeft elkaar gevonden. “Alle neuzen staan dezelfde kant op en de komende maanden en jaren moeten we ferme passen voorwaarts maken. Oost Groningen is een hele specifieke regio en het Rijk wil deze regio de helpende hand toesteken.”
‘Hell of a job’
Daar waar de commissie Van Zijl in eerste instantie alleen advies zou uitbrengen is dit direct omgezet tot een akkoord op papier, waar alle partijen in de regio zich aan dienen te houden. Het Rijk, de Provincie Groningen, de gemeenten Oldambt, Pekela, Bellingwedde, Vlagtwedde, Stadskanaal, Veendam,  Menterwolde en de Drentse gemeente Borger-Odoorn, de vakbonden FNV en CNV en de werkgeversorganisaties VNO*NCW/ MKB Noord Nederland. Kortom, veel eensgezindheid. Maar nu fase één is afgerond begint het echte werk pas voor de Commissie Van Zijl. Deel twee van de opdracht is gericht op de regionale structuurversterking van Oost-Groningen. De commissie komt met aanbevelingen om de infrastructuur, zowel digitaal als op de weg, te verbeteren. Ook aspecten als vervoer en het scholingsvraagstuk zullen worden bekeken.
Wat betreft werkgelegenheid wordt er door alle betrokkenen gekeken naar de kansen die het aardbevingsgebied biedt. Gerard Kremer, voorzitter van MKB Noord-Nederland, verwachtte daar veel van. “Daar zijn de komende jaren veel mensen nodig”, voorspelde hij.  De provincie Groningen maakt zich volgens gedeputeerde Yvon van Mastrigt dan ook sterk voor regionaal economisch beleid. Op de vraag of de regio een nieuwe strokartonfabriek of Philips mag verwachten was ze helder in haar commentaar. Volgens haar brengt één grote werkgever ook risico’s met zich mee. “Je ziet dan dat ze na de subsidieperiode van tien jaar weer vertrekken en dan valt er een groot gat”, vertelde ze. Liever zet de provincie in op regionale ontwikkelingen. De conclusie: de eerste stap is gezet, maar er zijn veel, erg veel open einden voor de SW en werkzoekend Oost-Groningen.