MIDDEN-GRONINGEN – De gemeentelijke herindeling van de gemeenten Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde neemt steeds vastere vormen aan. De burgemeesters van de drie gemeenten hebben gezamenlijk het herindelingsadvies van hun gemeenten overhandigd aan gedeputeerde Patrick Brouns. Daarmee hebben de burgemeesters de regie voorlopig uit handen gegeven en is de volgende stap in het fusietraject genomen. Het is voor de gemeenten nu afwachten wat minister Plasterk, de Tweede Kamer en de Eerste Kamer van de plannen vinden.
De provincie ziet in ieder geen problemen met het samengaan van de gemeenten. “Vanuit de provincie voorzien wij een sociaal historisch evenwichtige gemeente met een duidelijk ontwikkelingsperspectief”, schetst gedeputeerde Brouns. Brouns heeft de ontwikkelingen rondom de fusieplannen van dichtbij gevolgd en ziet tot zijn grote tevredenheid dat de gemeenten eensgezind optrekken richting 1 januari 2018, de datum waarop het allemaal moet gebeuren. “Het is ook goed dat de gemeenten hun inwoners bij het hele traject hebben betrokken”, vindt de gedeputeerde die de gemeentelijke herindeling in zijn portefeuille heeft. “Daardoor is er veel draagvlak gecreëerd onder de inwoners.” In aanloop naar de fusie hebben de gemeenten aan hun inwoners gevraagd mee te denken over de naam van de nieuw te vormen gemeente. Daarop zijn meer dan 400 reacties gekomen met 271 unieke namen. Uit de reacties is er door een onafhankelijke adviescommissie een selectie gemaakt van drie namen: De Hoge Wolden, Midden-Groningen en Woldmeren. “Daarna hebben wij ruim 48.000 stembiljetten verstuurd”, vertelde de burgemeester van Menterwolde, Rein Munniksma, tijdens de presentatie van de nieuwe gemeentenaam. “Maar liefst 16.500 mensen hebben de moeite genomen om een reactie te geven en hun voorkeur door te geven.” Draagvlak dat nodig is om de fusie in goede banen te leiden. Tot dusverre leverde dat geen problemen op. De drie gemeenteraden stemden één voor één moeiteloos in met het herindelingsadvies en gaven daarmee definitief aan een fusie wel te zien zitten. Ook gingen zij allen akkoord met ‘het Kompas’, de strategische visie van de nieuwe gemeente en is de nieuwe naam bekrachtigd. Vanaf 1 januari 2018 is de nieuwe gemeente Midden-Groningen een feit en is de provincie in één klap 63.000 Midden-Groningers rijker. Tenminste, als het aan de drie gemeenten en de provincie Groningen ligt.
De provincie stuurt het herindelingsadvies van de gemeenten nu door naar minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Na de goedkeuring van de minister buigen ook de Tweede Kamer en uiteindelijk de Eerste Kamer zich over de plannen. Een formaliteit, is de verwachting onder de betrokken burgemeesters. “Midden-Groningen wordt een goede, robuuste gemeente”, aldus burgemeester Geert-Jan ten Brink van Slochteren. “Er liggen goede economische kansen in Midden-Groningen en we hebben een sterke strategie ontwikkelt om de toekomst goed in te gaan. Wij zijn er klaar voor en verwachten dan ook zonder meer dat de Kamer instemt.” Zijn collega-burgemeester uit Hoogezand-Sappemeer knikt instemmend. “Je hebt tegenwoordig gewoon schaal nodig om kwaliteit te kunnen bieden”, stelt burgemeester Peter de Jonge. “Midden-Groningen heeft straks 63.000 inwoners en heeft die grote schaal. De fusie kent eigenlijk louter voordelen.” Rein Munniksma, burgemeester van Menterwolde zegt dat de fusie in feite al begonnen is: “De gemeenten werken al nauw samen in met name het sociaal domein. Daardoor zijn we nu al in staat effectiever te handelen en dat zal straks alleen maar beter worden.”
Wel moeten er nog een paar kleine plooien worden gladgestreken. Zo verkeert de gemeente Menterwolde momenteel in financiële problemen en staat het onder herindelingstoezicht van de provincie. Door de malaise ziet Menterwolde zich genoodzaakt moeilijke beslissingen te nemen. Zo zal het DG van den Noortbad in Muntendam binnenkort de deuren sluiten. Het achterstallig onderhoud wegwerken kost de gemeente een lieve som van 800.000 euro. Een bedrag dat Menterwolde simpelweg niet op de plank heeft liggen en dat het van de provincie ook niet mag uitgeven. Ook Hoogezand-Sappemeer heeft nog een probleem dat het voor 2018 wil oplossen. De gemeente moet nog altijd de problematiek rondom de parkeerkosten afwikkelen , maar verwacht dat dit ruim voor de fusiedatum zal zijn gebeurd. “We gaan zorgen dat er na de herindeling geen lijken uit de kast komen”, verzekert Geert-Jan ten Brink.
‘Het Kompas’ als leidraad voor de toekomst
Om ook na de herindeling op de goede weg te blijven hebben de gemeenten ‘het Kompas’ samengesteld. Een doorspekte strategische visie die als houvast dient richting de herindeling, maar ook zeker voor de periode daarna. Na de samenvoeging is Midden-Groningen de zesde gemeente qua oppervlakte en inwonersaantallen. Gelet op de mooie ligging in het hartje van de provincie zien de huidige gemeenten veel kansen om een aantrekkelijke partner te worden voor de omgeving. De gemeente Midden-Groningen kent straks een vitale economie waar 4.000 bedrijven in deelnemen. De bedrijven zorgen voor werkgelegenheid voor ruim 22.000 mensen. Inmiddels zijn bedrijven, onderwijs- en kennisinstellingen uit dezelfde branche al met elkaar in gesprek om te kijken hoe ze elkaar kunnen versterken. De gemeenten die straks Midden-Groningen vormen zien het als een uitdaging om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt samen te brengen én te houden. Daardoor staat het wel voor de grote opgave om gekwalificeerd personeel te verkrijgen. Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde kennen een grote groep lbo- en mbo- opgeleiden. Veelal ambachtelijk geschoolde vakmensen. Werkgevers vragen echter steeds meer om technisch geschoolde mbo’ers en hbo’ers. Een uitdaging voor de nieuwe gemeente, het onderwijs en de werkgevers om de handen ineen te slaan en er samen voor te zorgen dat er aan de vraag naar personeel wordt voldaan.
Dat is precies dat ‘het Kompas’ beschrijft. Samen de uitdagingen aangaan en bedreigingen omzetten in kansen. Volgens de gemeenten zijn er veel kansen te benutten. Er moet een volwaardige vrijetijdssector ontwikkeld worden die de recreatie en het toerisme in Midden-Groningen moet aanslingeren. Door geld vrij te maken voor culturele initiatieven en natuurontwikkeling denken de bestuurders meer mensen naar de recreatiegebieden in de gemeenten te kunnen trekken.
Uit onderzoek blijkt dat Midden-Groningen de komende jaren te maken krijgt met vergrijzing. Ook daar zien de beleidsmakers kansen. “De uitdaging is om deze ontwikkelingen niet te vrezen, maar om deze om te buigen in een positieve richting”, blijkt uit het Kompas. De vergrijzing kan worden tegengegaan door vluchtelingen met een verblijfsstatus op te nemen. Deze kunnen de bevolkingskrimp verkleinen en de lokale economie stimuleren. Verder worden ondernemers uitgedaagd om producten en diensten te ontwikkelen voor de groeiende groep ouderen. Producten en diensten die juist in deze levensfase waardevol en gewild zijn. Midden-Groningen ziet voor zichzelf kansen om juist op dit gebied voorloper te zijn. Zelfs de gaswinningsproblematiek biedt kansen, volgens het Kompas. In 1959 is in Slochteren het grootste gasveld ter wereld ontdekt. In economisch opzicht een zegen, maar sociaal gezien inmiddels een flink blok aan het been. Door de aardbevingen in het gebied is de leefbaarheid onder druk komen te staan. Steeds minder mensen voelen zich veilig en de reputatie bij de ‘buitenwereld’ is negatiever dan ooit tevoren. Bedrijven en potentiële nieuwkomers zien de HSSM-gemeenten niet als aantrekkelijke vestigingsplek. Toch draagt het probleem bij aan een krachtig streven naar een beter toekomst. Veel woningen en gebouwen zullen binnen afzienbare tijd aardbevingsbestendig moeten worden gemaakt. Daardoor ontstaat er veel werkgelegenheid in met name de bouwsector die deze vernieuwingen en herstelwerkzaamheden moet gaan uitvoeren. Door dat direct goed te doen hoopt Midden-Groningen te promoveren van achtergebleven aardbevingsgebied naar voorloper op het gebied van duurzaamheid.
Grote plannen en veel kansen. Maar eerst dus de gang naar minister Plasterk en de Kamer. Met de zegen van de provincie Groningen en de verantwoordelijke gedeputeerde Patrick Brouns op zak lijkt niets de samenvoeging nog in de weg te staan. Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde liggen op schema en vertrouwen blind op elkaar. Ook de financiële problemen in met name Menterwolde veranderd niets aan de insteek; Samen Sterk. Midden-Groningen staat op en ziet de toekomst met vertrouwen tegemoet.