SLOCHTEREN – Zaterdag 3 september vindt de twintigste Fraeylema Koetsentocht plaats. De inmiddels klassieke tocht geeft deelnemers en toeschouwers de mogelijkheid even terug te kijken in het verleden en hun historische kennis op te frissen.

Nog maar 125 jaar geleden werden lantaarnopstekers overbodig, omdat olielampen werden vervangen door elektrisch licht. Paardentrams en omnibussen verzorgden het openbaar vervoer. De eerste auto’s zagen het levenslicht in 1896; in de bebouwde kom mochten ze niet harder dan 10 km per uur en daarbuiten 15 km. Fietsen waren er vanaf 1800; de bromfiets werd in 1895 uitgevonden. Toch was gemotoriseerd vervoer nog beperkt; de 1e Wereldoorlog werd grotendeels uitgevoerd met paard en kar. Je kunt je niet voorstellen hoezeer het leven in de laatste eeuw veranderd is. Bijzonder is dat de Fraeylema Koetsentocht voor de twintigste keer het verleden vorm geeft met een authentieke koetsentocht, klederdrachten, modeshows en bijzondere antieke rijwielen. Dit jaar rijdt de Historische Fietsgroep Noord voor de tweede keer mee. U kunt opnieuw kijken naar de vélocipède, de “Hoge Bi” uit 1870, vele antieke sport- en racefietsen, speciale constructies en versnellingen!

Rijtuigen horen bij de Fraeylemaborg

Paarden en rijtuigen horen bij de inventaris van de Fraeylemaborg. Er waren pronkstukken voor picknicks, de jacht, een representatieve begrafenis, trouwerij, theevisite, kastelentocht of damesritje rond het middaguur. De koetsen werden gereden door de kasteelheer of dienstkoetsiers. Het bezit van een rijtuig met paarden was weggelegd voor welgestelde burgers en adellijke families. Er bestaan nog rijtuigen met aan boord een goed geconserveerde, antieke picknickset met zilveren bestek, linnen tafelkleden en kristallen glazen! Omdat de borgbewoners nauw verbonden waren met het paard, is de connectie met de Fraeylema Koetsentocht gauw gelegd. De beide laatste jonkvrouwen van de Fraeylemaborg, de gezusters van Panhuys, rijden ook dit jaar weer mee.

Crème de la crème

De crème de la crème van ca. 30 historische koetsen, die op 3 september meedoen met de tocht, zijn een goed onderhouden levend erfgoed. In heel Europa hebben wagenbouwers zich gebogen over veerconstructies, ophanging van assen, stabiliteit en bekleding. De historische rijtuigen en fraaie replica’s op de Fraeylema Koetsentocht worden getrokken door één- twee- of meerspan pony- en paardenrassen, uitgerust met de originele tuigen, kleding en accessoires uit die tijd. De tocht is ca. 18 kilometer lang en gaat langs Groningse buitenplaatsen, middeleeuwse kerken en landgoederen. De aanspanningen worden beoordeeld door een professionele jury van de Nederlandse Vereniging Traditioneel Gerij. Harry’s Horse heeft prachtige eerste, tweede en derde prijzen beschikbaar gesteld. Een gelegenheidsjury beoordeelt de rijtuigen die niet meedoen met de officiële jurering. De prijsuitreiking vindt plaats op het voorterrein van de Fraeylemaborg.

Noord-Nederlandse klederdrachten

De koetsentocht wordt dit jaar opgeluisterd met streekdrachten uit Friesland, Groningen en Drenthe. Jezelf aankleden kostte veel tijd: boven één of meer onderrokken kwam een bovenrok en een schort. Daaronder zat een zilveren beugeltas. Op het bovenlichaam werd een jakje gedragen, een omslagdoek, schoudermantel, een zijden dasje en sieraden. De materialen varieerden van eenvoudige stoffen tot duurder damast of zijde, kostbaar of eenvoudig kant, versierd met borduursels, linten en kraaltjes. Vrouwen droegen daarnaast een oor- of hoofdijzer, een zilveren beugel die om het hoofd werd geklemd met aan de voorkant gouden sierknoppen. Hieraan werd een muts vastgezet, versierd met band, tule en soms veertjes. Om de historie van de streekmode op te frissen heeft het bestuur van de Fraeylema Koetsentocht de Dansgroep Hogeland uit Uithuizen gestrikt om haar klederdrachten aan het publiek te presenteren!

Oogstrelend: keizerlijke statiekleding

Na het grote succes van 2014 is dit jaar de Stichting Oud-Oranje weer van de partij. Zij presenteert historisch verantwoorde replica’s van vorstelijke kleding en accessoires, die enkele eeuwen teruggaan in de tijd. Verantwoordelijk voor deze unieke royal glitter collectie zijn Louis Scheffer, Else Gerritsen, Robert Braam en Astrid Lourens met een groot team van vrijwilligers. De collectie bevat bijzondere reconstructies met veel pracht, praal en glamour, die extra cachet krijgen tegen de achtergrond van de Fraeylemaborg. Dit jaar zijn de legendarische, Oostenrijkse Keizerin Sissi en keizer Franz Joseph met hun vier kamerheren van de partij. De deelnemers verplaatsen zich in de historische rijtuigen, die meedoen met de tocht.

De Stichting Oud-Oranje is vertegenwoordigd bij vele kostuumshows door het hele land en is altijd verzekerd van duizenden belangstellenden. Het is een unieke belevenis; Albert Kool legt het publiek op een zeer charmante manier uit wie de figuranten vertegenwoordigen en wat de geschiedenis van het betreffende vorstendom is.