GRONINGEN – De landbouwsector is van groot belang voor Fryslân, Groningen en Drenthe. 100.000 mensen zijn werkzaam in deze branche, van primaire sector (de agrariërs) tot toelevering, distributie en verwerking. Dit is goed voor een totaalomzet van 7,3 miljard euro. Het aantal boeren dat zonder opvolger zit, is vrij hoog. Maar 43% van de boeren in de leeftijdscategorie van 50+ heeft een opvolger klaarstaan. Dit en meer blijkt uit het onderzoek ‘Foto van de landbouw in Noord-Nederland’.
Een derde van alle Nederlandse melkkoeien bevindt zich in Noord-Nederland. Het gemiddelde inkomen van de melkveehouder in het Noorden is laag en blijft gemiddeld over 2011-2015 steken op 32.500 euro per jaar. De solvabiliteit (het aandeel eigen vermogen in het totaal vermogen) in de Noord-Nederlandse melkveehouderij is 64%. Dit is lager dan in de rest van Nederland (68%). Door een sterke groei rond de afschaffing van het melkquotum zijn de schulden toegenomen. Sommige bedrijven hebben daardoor weinig ruimte voor vervangings- en vernieuwende investeringen. De akkerbouw is een kleinere, maar ook belangrijke sector in het Noorden. De toegevoegde waarde van het akkerbouwcluster is relatief hoog, evenals de werkgelegenheid. Financieel staat de sector er volgens het onderzoek gemiddeld beter voor vergeleken met de melkveehouderij, zowel qua inkomen (€ 76.000) als solvabiliteit (80%).
De 100.000 banen in de landbouw en de agroketen beslaan 17% van de totale werkgelegenheid in Groningen, Fryslân en Drenthe (gegevens uit 2015). Het economisch belang van de landbouw in Noord-Nederland neemt toe en is sterker dan in de rest van het land. Het aantal primaire bedrijven daalde de afgelopen tien jaar met 17% naar ruim 11.000 bedrijven, terwijl het totale landbouwareaal in het gebied met slechts 3% daalde. Een vijfde van de bedrijfseigenaren heeft een baan buitenshuis. Het aandeel bedrijfshoofden van 65 jaar en ouder neemt toe. Het aandeel hoofden dat jonger is dan 45 jaar, daalt. Beide categorieën zijn nu even groot, circa twintig%.
Het aantal intensieve veehouderijen in Noord Nederland is in de afgelopen jaren afgenomen, maar het aantal dieren op die bedrijven is gegroeid. Hoewel de bedrijven gemiddeld dus groter zijn geworden, is het totaal aantal varkens en kippen in Noord Nederland nog steeds relatief klein ten opzichte van de rest van Nederland. Alleen bij vleeskuikens bevindt 34% van het aantal dieren zich in Noord Nederland.
De provincies Fryslân en Drenthe werken momenteel aan een programma voor toekomstgerichte landbouw. Voor het bepalen van de ambities en opgaven voor de komende jaren worden deze cijfers als basis gebruikt. In Groningen is het programma voor duurzame landbouw al klaar. Daarnaast zijn de cijfers voor heel Noord-Nederland van belang om de effecten van het gevoerde beleid te evalueren. De exacte cijfers staan in het onderzoeksrapport in de bijlage. Het onderzoek werd in opdracht van de drie Noordelijke provincies uitgevoerd door Wageningen Economic Research, Wageningen Environmental Research en Kadaster.