GRONINGEN – Nu nog kunnen waterliefhebbers een heerlijke plons nemen in Groningens oudste openluchtzwembad. De Papiermolen gaat volgend zwemseizoen dicht. Het onder architectuur gebouwde zwembad wordt namelijk grondig gerenoveerd. Een verbouwing die in september begint en in april 2019 klaar moet zijn. Ruim twee miljoen euro kost het om het authentieke zwembad aan de Papiermolenlaan 3 weer helemaal bij de tijd te maken. Ook het 55 meter lange muurschildering van architect Jaap Wilhelm op de tribune keert terug. Onderzoekers hebben inmiddels een deel van de dikke verflagen die er in de loop der jaren zijn overheen gekwast verwijderd.

Op de plek van een oude buurtschap, te zuiden van de stad werd –ie in 1949 gebouwd: het openluchtzwembad voor de stad Groningen. Vernoemd naar de oude papiermolen die er ooit heeft gestaan. In die tijd had men hoge verwachtingen van een openluchtbad. Het werd gezien als essentiële behoefte van de moderne mens. Een openluchtbad zou bijdragen aan geestelijk en lichamelijk welzijn en bovendien een recreërende werking hebben, was de gedachte in die tijd.
In 1955 werd het futuristische bad geopend. Jac koolhaas (architect bij de dienst gemeentewerken van Groningen) liet zich inspireren door het olympische zwembad van Helsinki en zwembaden in Zwitserland. Hij vouwde de vijf zwembaden als het ware om een eiland met bruggen, banken, rode doorgangen en een fraaie, kleurrijke badmeesterspost. Later kwam daar nog een kleedgebouw met glazen dak bij. Deze opzet is ingegeven door de nog aanwezige restanten van de Helperlinie, een historisch verdedigingswerk ten zuiden van het zwembad. Voor de aanleg en het ontwerp van dit gemeentelijke paradepaardje werden kosten nog moeite gespaard. Bijna anderhalf miljoen gulden kostte het zwembad, inclusief de aankoop van de grond, het gebouw, het meubilair, de speeltoestellen en de bassins. Een astronomisch bedrag voor die tijd.
Het 3 hectare grote complex bestaat uit een hoofdgebouw met betonnen hellingbanen, vijf zwembaden, een enorme tribune met 900 zitplaatsen langs het wedstrijdbad, 2 zonneweides en een kleuterafdeling. Via het hooggelegen terras aan de zuidkant kunnen bezoekers naar de tribune maar ook naar het peuterbad. 4,5 miljoen liter water gaat er in de waterbassins. Het vullen is een tijdrovend klusje: het duurt maar liefst een week voordat de baden helemaal gevuld zijn met leidingwater.
Sinds 1955 is er weinig meer veranderd aan het bad. De meest ingrijpende verandering is de bouw van nieuwe kleedaccommodatie op het middenterrein begin jaren 90. Het hoofdgebouw diende daarvoor ook als kleedruimte, maar dat voldeed niet meer en werd afgestoten. Nu wordt het gebuikt als kantoorruimte en werkplekken voor kunstenaars die er hun atelier hebben. In 1995 is alle beton opnieuw gezandstraald en voorzien van een nieuwe coating. Sinds 2010 is het gehele complex rijksmonument en staat het in de landelijke top 100 van naoorlogse gebouwen. In september begint de klus zo’n anderhalf jaar gaat duren. En tot die tijd kan het nog: bommetjuuuuuh! (FOTO: Facebook Papiermolen)