Door Dick Heuvelman

Groningen – Handbal moet weer een topsport worden in Groningen. Die ambitie hebben enkele oud-topspeelsters van het voormalige Vlugheid & Kracht, na een fusie met Sparta opgegaan in V & S, vol overtuiging geproclameerd. Ze hebben met lede ogen aangezien hoe hun eens zo bloeiende sport in Groningen is weggekwijnd. ‘Ze’ zijn Sylvia Heinen en Sandra van Bergen, twee representanten van de generatie die in de jaren tachtig van de vorige eeuw nog in de eredivisie actief was.
Beide vrouwen stonden op toen V & S dit jaar ten prooi was gevallen aan een bestuurscrisis en de club, die met haar eerste vrouwenteam naar de tweede divisie is afgezakt, richting rand van de afgrond dreigde te gaan. Tot hier en niet verder, zeiden ze tegen elkaar. Heinen en Van Bergen besloten deze waggelende handbalkar uit het dal te trekken en hebben inmiddels veel steun gekregen om hun plannen gestalte te geven. Onder meer van Jans Abbing, de vader van wereldtopper Lois die tegenwoordig in Parijs (Issy) haar brood met handbal verdient.

Heinen vindt dat het handbal in Groningen weer een prominente plaats in Groningen moet krijgen. “Voetbal, basketbal, volleybal….. daar hoort handbal ook bij.” Ze refereert aan de tijden van weleer, toen Groningen zich opwierp als de bakermat van het Nederlandse handbal. Leraar lichamelijke opvoeding Joop van der Geest introduceerde deze sport vanuit Duitsland in de jaren twintig van de vorige eeuw. Met succes, want het spel schoot razendsnel wortel in de stad. Dat leidde tot de oprichting van illustere clubs als Voorwaarts, Vlugheid & Kracht, Aspasia, Brunhilde en Olympia. Vlugheid staat in de Nederlandse handbalgeschiedenis genoteerd. Maar ook Aspasia, Brunhilde (bij de dames) en Olympia (heren) staan op de lijst van Nederlandse kampioenen. Van der Geest, die ook nog bij Nic. korfbalde, werd Groningens eerste handbalinternational.
Handbal, dat in die beginjaren alleen op het veld werd gespeeld, ontwikkelde zich snel tot de tweede sport van Groningen. Niet alleen onder de vleugels van het NHV, de landelijke bond, maar ook onder die van de ABHB, kapitalen die stonden voor Algemene Bedrijfs Handbal Bond. Die teams trokken, nadat het zaalhandbal van de grond was gekomen, doordeweeks veel toeschouwers in de Bloemenveiling.
In 1973 kwam de kentering. Het was het jaar dat Donar, net gepromoveerd naar de eredivisie, haar intrede deed in de Evenementenhal, de sportieve aanvulling van de Martinihal. Dat werd zo’n doorslaand succes dat het basketbal in een mum van tijd het stadse handbal volledig overvleugelde. Het Groninger sportpubliek werd verwend in een heuse sporttempel, terwijl de handballers het moesten doen met een betegelde Groenteveiling, waar het altijd koud en ongezellig was.
Topteams als Olympia, Vlugheid, HGC en Quick verloren steeds meer terrein en verdwenen uiteindelijk allemaal van het Groninger sporttoneel. De dames van V & K hielden het het langst vol. Met internationals als Christien Knigge, Dirkje Hartmans en Erna Balk in de gelederen hield Vlugheid tegen de verdrukking in het handbalvaandel hoog. Maar gaandeweg zochten de beste Groninger handbalsters, zoals Lois Abbingh, al op jonge leeftijd hun heil in het Emmer handbalbolwerk E en O, waar de sport wel floreerde. Het werd uiteindelijk de doodsteek voor het Groninger tophandbal.
Heinen en Van Bergen vinden dat de tijd rijp is voor de wederopstanding van het handbal in de Stad. Immers, het vrouwenhandbal is populairder dan ooit dank zijn het nationale team, dat met fris en fruitig spel tot de wereldtop is doorgedrongen. Vorig jaar stal het de harten van het vaderlandse sportvolk met een geweldig Olympisch optreden in Rio de Janeiro. Op die golf van enthousiasme denken Heinen en Van Bergen mee te kunnen liften en de sport ook in Groningen weer tot leven te wekken.
Dat moet dan gebeuren onder de vlag van V & S, de fusieclub die is gestut van de fundamenten van Vlugheid & Kracht en Sparta. Daar zit nog altijd een hoop know how voor tophandbal. Heinen en Van Bergen, ooit een ‘gouden duo’ van V & K vormend, gaan er vol voor. Heinen: ”Maar wij niet alleen hoor. We hebben al steun van een een flink aantal geweldig enthousiaste leden. Mede daardoor is er ook al een volledig nieuw bestuur. Kortom, we hebben een frisse start gemaakt met mooie vooruitzichten.”
Ook op technisch gebied zijn er stappen gemaakt. Haar maatje Sandra van Bergen heeft het voortouw genomen in de Technische Commissie en er is een nieuwe, ervaren trainer aangetrokken. Heinen: “Dat is Humphrey Terpstra uit Leeuwarden, een zeer gedreven man. Hij is oud-speler van clubs als Hellas ’57 en Meteoor en heeft onder meer trainersopleidingen gevolgd in Servië en Zweden, twee echte handballanden. Ook is hij handbaldocent bij het NHV.”
Die trainersaanstelling heeft al effect gehad. Heinen: “Toen bekend werd dat Terpstra trainer bij ons ons zou worden, hebben zich nieuwe speelsters aangemeld en zijn er speelsters bij ons teruggekeerd. Er is ook al een compleet jongensteam bijgekomen. Er komen steeds meer vrijwilligers bij. Onze sponsorcommissie is ondertussen druk bezig om meer financiële armslag te krijgen, zodat onze talentvolle leden straks niet meer naar E & O zullen gaan.”
Heinen en Van Bergen zien het helemaal zitten. ”Handbal zoals we het vroeger hadden in de stad, dat willen we terug. Toen de tribunes bij Vlugheid & Kracht vol zaten. Wij denken dat dat weer mogelijk is, zeker met onze vrouwen. Want vrouwenhandbal leeft als nooit tevoren in Nederland. Een ideaal moment om de boel ook in Groningen weer te reanimeren.”