Een studie van de Rijksuniversiteit Groningen naar de ervaringen van huizenverkopers in het aardbevingsgebied in Noord- en Midden-Groningen toont dat de woningmarkt op slot zit. Huizen staan jaren te koop en gaan vaak alleen in andere handen over wanneer de verkopers flink in prijs zakken. De onderzoekers doen concrete aanbevelingen aan de Nationaal Coördinator Groningen, Provincie en gemeenten om de situatie te verbeteren: Houd in onderzoek en beleid beter rekening met het gegeven dat er door de impact van de aardbevingen sprake is van een gesloten regionale woningmarkt, en bied ondersteuning met persoonlijk advies en passende regelingen.

Het onderzoek van prof. dr. ir. George de Kam (bijzonder hoogleraar volkshuisvesting en grondmarkt) en Erik Mey maakt duidelijk dat wanneer de verkoop van een huis wél lukt in deze gesloten woningmarkt, men vaker dan elders naar buiten de regio verhuist. Het stigma ‘aardbevingen’ zorgt er bovendien voor dat er erg weinig kopers van buiten het gebied komen. Daarbij kijken niet-Groningers niet naar de verschillen in aardbevingsimpact binnen de regio, maar mijden ze het hele gebied. Dit verzwakt de onderhandelingspositie van verkopers. Slechts bewoners van Noord- en Midden-Groningen grijpen de kans om voor een gunstige prijs een groter/geschikter huis in eigen regio te kopen. In specifieke marktsegmenten is daarom nog steeds omzet, soms met een kortere verkoopduur en een redelijke prijs. Bevingsschade maakt niet dat een woning helemaal onverkoopbaar is, maar het heeft wel invloed op de prijs en verkoopduur en op de manier waarop (ver)kopers onderhandelen.

Concrete aanbevelingen
George de Kam: “Het goede nieuws is dat er wel iets kan worden gedaan aan de ongewenste situatie. Mensen die lang met hun huis blijven zitten, maar ook potentiele kopers moeten persoonlijk worden ondersteund. Denk aan een ‘app’ voor kopers om hen te helpen hun kans te grijpen op deze woningmarkt. Of kijk naar doorstromers uit de stad Groningen, die daar door de verhitte huizenmarkt niets kunnen vinden.” Daarnaast zou het beleid van Nationaal Coördinator beter afgestemd kunnen worden op de behoeften van verkopers en kopers.
De Kam: “Werk een garantieregeling uit die recht doet aan de uitspraak ‘om hier te willen wonen, moet je weg kunnen’: wees genereus naar wie weg wil, maar beloon wie wil blijven. Bied (ver)kopers een versterkingsscan met bijbehorend budget aan. Kopers kunnen dat combineren met het opknappen van de woning. Zo kan elke verkoop resulteren in een versterkt huis.”

Over het onderzoek
Uit eerdere onderzoeken kwam het beeld naar voren dat het moeilijk is om een woning te verkopen in het deel van Groningen dat last heeft van aardbevingen als gevolg van de gaswinning. Maar er zijn ook woningen die vlot van eigenaar wisselen. Om meer inzicht te krijgen, hebben onderzoekers van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de RUG in de zomer van 2016 alle eigenaren die hun huis te koop hadden staan in gebieden met bevingsschade, gevraagd naar hun ervaringen met de verkoop. In totaal 1.223 eigenaren hebben de enquête ingevuld; daarvan hadden 655 hun woning recent te koop staan. Van deze 655 eigenaren hebben 176 hun woning recent verkocht. Een kleinere groep is maandelijks gevolgd in de periode oktober 2016 tot en met maart 2017, en met 24 eigenaren zijn interviews gehouden.