De nieuwe manier van werken bij de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en de Jeugdwet begint vorm te krijgen in de gemeenten die op 1 januari 2018 Midden-Groningen vormen. Dat schrijven de colleges van B en W van Hoogezand-Sappemeer, Slochteren en Menterwolde aan hun gemeenteraden.

In 2015 kregen de gemeenten nieuwe zorgtaken op hun bordje. De colleges van HSSM schrijven dat hun eerste inzet was de overgang soepel te laten verlopen en dat dat gelukt is. Nu gaat het er volgens de colleges om ondanks de landelijke bezuinigingen beter werk af te leveren: ‘meer afgestemd op de situatie van de hulpvrager, en meer gericht op het voorkomen in plaats van oplossen van problemen.’ De brief aan de gemeenteraden bevat een overzicht van de vele stappen die daarvoor gezet worden.

Er is bijvoorbeeld hard gewerkt aan nauwe samenwerking met huisartsen: dat heeft geleid tot vastgelegde heldere afspraken, tot een proef met ‘Welzijn op recept’, waarbij een welzijnscoach samen met een artsenpraktijk problemen als eenzaamheid aanpakt en tot Praktijkondersteuners Jeugd die een schakelfunctie hebben tussen de sociale teams en de huisartsen.

WMO-raden en jongerenparticipatiegroepen zijn betrokken bij de uitvoering van de wetten en met klanttevredenheidsonderzoeken en ‘spiegelgesprekken’ met mensen die met de WMO te maken hebben, wordt getoetst hoe de ondersteuning ervaren wordt. De manier waarop de HSSM-gemeenten vorm geven aan de cliëntondersteuning heeft hen een landelijke voorbeeldfunctie opgeleverd.

Bij de inkoop van de zorg is gekozen voor het ‘bestuurlijk aanbesteden’. Daarbij heeft de hulpvrager maximale vrijheid om de zorgverlener te kiezen die het beste bij hem past. Na een geslaagde proef werken de gemeenten nu op ruime schaal met ‘trajectfinanciering’. Daarbij kan er gemakkelijker andere ondersteuning ingezet worden als dat wenselijk is.

Verder hebben de sociale teams ruimere mogelijkheden gekregen om financiële problemen op te lossen als daarmee grotere ellende voorkomen wordt en komt er een proef om jongeren perspectief te bieden door ze van hun schulden af te helpen. Initiatieven waarbij bewoners elkaar ondersteunen (zoals het WISP in Woldwijck en het MAC in Muntendam) worden ondersteund en vrijwilligersorganisaties worden beloond voor hun inzet op WMO-doelen.

Als het gaat om de jeugd ligt de nadruk sterk op het voorkomen van problemen. Met de Jeugdgezondheidszorg en verloskundigen zijn afspraken gemaakt om aanstaande moeders al tijdens de zwangerschap te ondersteunen als er risico’s zijn. Aan elke school is een casemanager Jeugd verbonden en het project de School als wijk organiseert vroegtijdige ondersteuning in en bij de school.

Financieel verwachten de samenwerkende gemeenten forse tekorten op de uitvoering van de Jeugdwet en vrijwel even grote overschotten op de WMO. Tegen elkaar weggestreept gaat het naar verwachting de eerste jaren om een kleine plus en de jaren daarna om een kleine min.