PvdA grote winnaar verkiezingen Midden-Groningen

MIDDEN-GRONINGEN – Met ingehouden adem werden de stemmen geteld in Midden-Groningen. Verkiezingen zijn altijd spannend, maar als de inwoners van een nieuwe gefuseerde gemeente voor het eerst de stembussen mogen opzoeken is de uitkomst ongewis. Zeker met het oog op de landelijke trends zijn er geen garanties. “De opluchting was dan ook groot toen deze uitslag uit de bus kwam rollen”, bekent Thea van der Veen,  lijstrekker en beoogd fractievoorzitter van de PvdA in Midden-Groningen.

Liefst vijf zetels wist de PvdA uit het vuur te slepen en daarmee is het de allereerste grootste partij van Midden-Groningen. Toegegeven, de uitslagen lagen dicht bij elkaar in een verkiezing waar ook de SP en Gemeentebelangen beiden vijf zetels wisten te bemachtigen. Op de voet gevolgd door de VVD, CDA en ChristenUnie met elk vier zetels. De meeste stemmen waren echter voor de arbeiderspartij die dicht bij zes zetels in de nieuwe gemeenteraad is gekomen. Een lijstverbinding met GroenLinks zorgde er echter voor dat de restzetel de andere kant op viel en de PvdA met vijf plaatsen in de raad genoegen moet nemen. Missie geslaagd dus voor de ervaren bestuurster die de PvdA mocht trekken tijdens de afgelopen verkiezingen. “We waren zeker verrast door deze uitslag”, vertelt Van der Veen. “Het is een schitterend resultaat. Vooraf hadden wij, mede ingegeven door de landelijke trends, ingezet op vier zetels. Dat was het doel. Als je dan vijf zetels weet te halen, en zelfs bijna zes, dan geeft dat voldoening.” De PvdA heeft vooral de stemmen gewonnen in de stembureaus waar het zich vroeger ook de populairste mocht noemen. “De kiezers lijken in deze gemeente terug te keren bij de partij waar ze voorheen altijd al op gestemd hebben”, denkt de fractievoorzitter. “Die geluiden ontving ik in de aanloop naar de verkiezingen overigens al. Natuurlijk  zou de PvdA landelijk terug vallen, maar deze zware nederlaag tijdens de Tweede Kamerverkiezingen was ook weer niet nodig. Onverwacht ook. Mensen zijn toch geschrokken van wat het heeft betekend. Allicht dat ze daarom toch weer terug zijn gekeerd op het ‘oude vertrouwde nest’.”

SP en VVD?

Met het vertrouwen van de kiezer op zak mag de PvdA als grootste partij het voortouw nemen bij het vormen van een coalitie. “Daarvoor zijn we met iedere partij in gesprek geweest”, aldus Van der Veen. “Allemaal hebben ze aangegeven wat ze willen, wat ze verwachten, maar ook hoe zij deze uitslagen interpreteren.” Want vooral dat laatste is belangrijk. Een blik op de verkiezingsuitslag leert dat de –ruim- 62.000 inwoners van Midden-Groningen vooral ‘links’ het vertrouwen geven. De keuze voor de SP ligt dus voor de hand. Ook de Socialistische Partij heeft vijf zetels behaald en is bovendien in de gemeenten Hoogezand-Sappemeer en Menterwolde al vertegenwoordigd in het college. Met
Lian Veenstra en Peter Verschuren zijn er twee wethouders voorhanden die weten wat er speelt in de gemeenten. Nu is dat laatste geen garantie voor deelname aan het college van de nieuwe gemeente Midden-Groningen, maar het geeft wel aan dat de inwoners vertrouwen hebben in de SP, die als partij onverminderd groot zijn gebleven. Een coalitie ‘over links’ lijkt dus de meest voor de hand liggende interpretatie. Toch denkt Thea van der Veen daar anders over. “Zeker is de SP een partij die dicht bij de PvdA ligt”, zegt ze, “maar uiteindelijk willen we natuurlijk een sterke coalitie met een ruime meerderheid. Een coalitie die ook breed gedragen wordt in de nieuwe gemeente. Dat is zo ontzettend belangrijk. Dat drie gemeenten samen één worden is voor de inwoners al best spannend. Het laatste dat wij willen is mensen het gevoel geven dat hun stem niet gehoord wordt.” Dus zijn naast de SP ook het CDA, de ChristenUnie en de VVD aangeschoven bij de coalitieonderhandelingen. “De SP en de VVD aan één tafel lijkt een hele opgave”, duidt Van der Veen. “In de praktijk valt dit echter reuze mee. In de gemeente Menterwolde zaten beide partijen al samen in het college, dus dat kan in Midden-Groningen ook prima. Vergeet ook niet dat landelijke problemen op lokaal niveau minder spelen. Dat de tegenstellingen minder groot zijn en het compromis dus ook dichterbij is. De PvdA wil een goed werkend sociaal domein, werkgelegenheid, een uitnodigend ondernemersklimaat en mooie groenvoorzieningen. Dat wil de SP ook. En de VVD ook.” Van der Veen is er dan ook van overtuigd dat een coalitieakkoord dichtbij is. Sterker nog, op het moment dat wij met de frontvrouw van de PvdA spreken zegt zij te verwachten dat er voor het ter perse gaan van deze krant al een akkoord ligt. “Een gezonde coalitie”, spreekt zij uit. “We zouden een coalitie kunnen vormen met één partij minder. Dan komen we op zeventien of achttien zetels uit. Genoeg, want voor een meerderheid in een 33-koppige gemeenteraad heb je zeventien zetels nodig. Echter, naast het feit dat wij zoveel mensen vertegenwoordigd willen zien in het college willen wij ook graag een ruime meerderheid. Daarmee anticiperen wij op ziekte en vakantie. Je zal als college maar een voorstel hebben voorbereid dat wordt weggestemd omdat twee raadsleden ziek thuis zitten en de meerderheid verdwenen is. Dat voorkom je door met vijf partijen een coalitie te vormen en een meerderheid in de raadszaal te hebben van 23 zetels. Een sterke, gezonde coalitie met een college dat brede steun geniet van de raad.”

Toekomstmuziek

Zelf is inmiddels al duidelijk dat Thea van der Veen in deze gemeenteraad zal plaatsnemen. Als fractievoorzitter namens de PvdA. Als wethouder heeft zij bestuurlijke ervaring opgedaan in Delfzijl en Menterwolde, “maar hier hebben we duidelijke afspraken gemaakt en van te voren de te varen koers bepaald.” Dat houdt in dat de lijsttrekker, Van der Veen dus, van te voren wist dat zij als fractievoorzitter in de raad zou komen. De nummer twee op de kieslijst, Anja Woortman, wordt als beoogd wethouder namens de PvdA naar voren geschoven. “We hebben hier voor gekozen om een goed evenwicht in de partij te hebben”, aldus Van der Veen. “Ik ben een ervaren bestuurder, maar met Rudy Sinnema hebben we ook een nieuw gezicht in de raad. De PvdA is een mooie combinatie van gelouterde gezichten en frisse ideeën.” Anja Woortman is dus de vrouw die namens de partij zitting moet gaan nemen in het college. Inmiddels is ook duidelijk dat Peter Verschuren de beoogde kandidaat is namen de SP en dat verder Erik Drenth (CDA), Jakob Boersma (CU) en Jaap Borg (VVD) de kanshebbers zijn voor een plekje in het college. Allen zijn ze momenteel ook wethouder in hun respectievelijke gemeenten. “Wie de burgemeester is vooralsnog onduidelijk”, stelt Van der Veen. “Rein Munniksma zal eerst waarnemend burgemeester worden. In de zomer van 2018 vindt de zogenoemde kroonbenoeming plaats en krijgt Midden-Groningen haar nieuwe burgemeester.” Munniksma is momenteel nog de burgemeester van zowel Menterwolde als Slochteren. Een situatie die geboren is nadat Geet-Jan ten Brink in juli van dit jaar het burgemeesterschap van Slochteren inruilde voor een functie als dijkgraaf van het waterschap Hunze en Aa’s. Van der Veen: “Rein Munniksma is echter al wel 67 jaar en zal dus in principe niet eens één termijn als burgemeester (zes jaar red.) volmaken. Bovendien heeft hij ook al aangegeven niet de ambitie te hebben om burgemeester van Midden-Groningen te blijven voor een langere periode.” Met het oog op komende zomer willen wij natuurlijk van Thea van der Veen weten wat haar gedroomde kandidaat is om het college van B en W te leiden. “Dan spreek ik puur op persoonlijke titel en niet namens de partij of namens de coalitie”, verduidelijkt ze. “Namen heb ik niet, maar het zou mooi zijn als de nieuwe burgemeester van Midden-Groningen ervaren is en de klappen van de zweep kent. Vergeet niet dat deze gemeente –ook straks nadat alle andere gemeenten zijn heringedeeld- de tweede gemeente van Groningen is qua inwoneraantal. Dit na de gemeente Groningen zelf. Ervaring is dus gewenst. Verder zou het mooi zijn als hij of zij eventueel ook een tweede termijn kan volbrengen, mits de raad tegen die tijd daar mee instemt.” Een mid-vijftiger dus, vatten wij samen. “Met bestuurlijke ervaring”, herhaalt Van der Veen lachend. “En die dicht bij de samenleving staat. Want ook dat is straks belangrijk. Wij hebben gekeken naar de gemeente Súdwest–Fryslân en naar hoe zij het hebben aangepakt. Het hele college heeft bij hun een aantal dorpen onder hun hoede, of verantwoording. De inwoners van die gemeenten zeggen nog nooit zo vaak leden van het college te hebben gezien als na de herindeling. Kijk, dat willen we hier ook graag zien. Een college dat midden in de samenleving staat en dicht bij de mensen. Een grote gemeente hoeft niet direct te betekenen dat de afstand van de politiek met de burgers groeit. Daar ben ik van overtuigd.”