GRONINGEN – “We hebben historie geschreven”, sprak een emotionele lijsttrekker Sandra Beckerman van de SP. Met acht zetels is die partij nu aan zet in de coalitieonderhandelingen. Dat is bepaald geen sinecure, want een huwelijk tussen de SP en verliezer Partij van de Arbeid lijkt ver weg. Een vijfpartijenakkoord moet de provincie Groningen redden en misschien is er zelfs een zesde partij nodig.
De euforie is groot bij de Socialistische Partij, maar de SP wil direct slagen maken. Vandaar dat er vanmorgen onder leiding van informateur Peter Verschuren (SP-wethouder Hoogezand-Sappemeer) de eerste gesprekken zijn gestart. Want alhoewel de partij de grootste is, vreest het voor een scenario om afgetroefd te worden door de traditionele partijen PvdA en VVD. Snel slagen maken is het devies van de SP, een scenario als in de gemeente Bellingwedde bij de collegevorming aldaar wordt gevreesd. Daar speelde de SP geen open kaart en gingen de Partij van de Arbeid, CDA en VVD er achter hun rug om met de collegezetels vandoor. Dat is een horrorscenario waar de Socialistische Partij niet aan moet denken. De vraag rijst automatisch op welke colleges er überhaupt mogelijk zijn in de provincie Groningen. Een blok met SP voorop, gevolgd door CDA, ChristenUnie, GroenLinks en Groninger Belang lijkt daarbij een interessante optie. De vraag is alleen hoe het CDA en GroenLinks op het gebied van landbouw en duurzaamheid elkaar kunnen vinden. Het CDA vindt het toestaan van megastallen een minder groot probleem dan GroenLinks, dat zich vooral wil profileren als groene en duurzame partij. Dat strookt minder met de christendemocraten, die zelfs de optie kernenergie in haar verkiezingsprogramma niet uitsluit. Een lastige horde. Die horde zou wellicht genomen kunnen worden door het CDA te vervangen door D66. Laatstgenoemde partij heeft via lijsttrekker Tim Zwertbroek laten merken alle kaarten voor de borst te houden. Alleen de meerderheid is dan minimaal met 22 zetels. Let wel, gebaseerd op de voorlopige uitslag. Wie weet dat een restzeteltje hier of daar de basis nog wat kan uitbreiden.
Veel kleuren
Optie 2: de SP aan de macht met CDA, D66, ChristenUnie en Groninger Belang. Acht plus vijf, gevolgd door vier plus vier plus drie maken 24 zetels. Een niet onwaarschijnlijke coalitie met één overduidelijke linkse partij, gevolgd door centrumlinks, twee keer centrumrechts en een nieuwkomer die lastig te definiëren valt. Want Groninger Belang herbergt veel kleuren. Haar grondlegger GemeenteBelangen Veendam prevaleert bijvoorbeeld een ‘rechts’ beleid, terwijl Samen voor Pekela en GemeenteBelangen Stadskanaal veel ‘linkser’ zijn. Alleen de hamvraag hierbij: is dit het linkse college wat de SP wil?
De campagne was hard en wellicht zitten er hier en daar wat ego’s in de weg, maar het lijkt er toch sterk op dat de SP wat betreft dat linkse college niet om nummer twee Partij van de Arbeid heen kan. Ondanks het grote verlies blijven de sociaal democraten met zes zetels in beeld. Lijsttrekker Sandra Beckerman (foto) wekte in het Verkiezingsontbijt op RTV Noord de indruk geen grote voorstander te zijn van een samenwerking met de PvdA. Wellicht kan informateur Peter Verschuren uitkomst bieden. De SP-wethouder in Hoogezand-Sappemeer weet zelf hoe het is om samen te werken met een PvdA die fors heeft verloren en desondanks toch weer meedoet in het college. Niet uit weelde, maar omdat de situatie erom vraagt. Wellicht kan Verschuren wat van die nuance inbrengen bij de onderhandelingen zodat de grote plooien tussen de SP en PvdA gladgestreken kunnen worden. Het lijkt ver weg gezien de campagne, maar je weet het nooit. Een dooddoener van jewelste: het is en blijft immers politiek. En waar het machtsgevoel overheerst, eindigt soms het verstand.
Martijn Folkers