GRONINGEN – De 8ste editie van de Dag van de Grunneger toal op zaterdag 18 maart laat bezoekers kennis maken met de Groninger taal van toen en nu. Theatermaker en toaldocent Theo de Groot opent om 11 uur de Dag en geeft een Grunneger kijk op de wereld en de actualiteit. Na de opening is er in het Groninger Archieven gebouw en bij Cascadeplein 10 een breed aanbod van toalactiviteiten. Het Gronings van nu komt onder meer aan bod bij de lezingen. Lysbeth Jongbloed van de Fryske Academy houdt een lezing over hoe social media ingezet kan worden om het gebruik van kleine talen te stimuleren. In de aanloop naar de Dag is er een Groninger vlogwedstrijd opgezet door Ingeborg Nienhuis. De winnende ‘grog’ (Groninger vlog) wordt tijdens de Dag bekend gemaakt.
Tijdens de dag is er aandacht voor het hedendaags Gronings en het Gronings zoals het vroeger gesproken en geschreven werd. Zo geeft professor Wout van Bekkum (RUG) een lezing over de taal van het oude volk, met de focus op Jaap Meijer en zijn Groninger-Joodse taal. Hoofdredacteur van Toal en Taiken Jan Groenbroek vertelt over de Groninger taal en cultuur van 1793 tot heden. Bezoekers van de Dag komen tijdens de lezing en quiz van Abel Darwinkel (Huus van de Taol) en Ingeborg Nienhuis van alles te weten over telwoorden in het Gronings en Drents.
Dit jaar bestaat het Groninger tijdschrift Toal en Taiken 35 jaar. Het restaurant van Cascadeplein 10 is daarom op 18 maart voor één dag het Toal en Taiken Café, waar bekende Groninger schrijvers en dichters en nieuwkomers eigen werk voordragen. Alie de Vries neemt de presentatie op zich en op het programma staan onder meer Nane van de Molen, Kunny Luchtenberg, Jakob Arbeider, Jan de Jong en Bert Weggemans.
Oud RTV-Noord presentatrice Janneke Vos komt voor de derde keer over vanuit Roemenië om het muziekprogramma van de Dag van de Grunneger toal te presenteren. In de Meziekkroug treden Marlene Bakker en Erwin de Vries op met nieuwe nummers. Het Nedersaksisch Vocaal Ensemble brengt Groningse liedjes ten gehore en een aantal nummers vertaald in andere Nedersaksische dialecten. Speciale afsluiter van deze dag is Harry Niehof. De singer-songwriter komt langs met een unieke groep muzikanten, bestaande uit bekenden en onbekenden uit de Groninger muziekscéne. Bezoekers die meer willen weten over de stand van zaken in de Groninger muziek kunnen terecht bij de lezing van Joop van de Bremen, oprichter van de site streektaalzang.nl.
Naast muziek, lezingen en literatuur is er veel meer. Erik Bulthuis en Peter Krabbenbos spelen een aantal fragmenten uit hun laatste theatervoorstelling Babbeleguuchies. De Verhoalenvertellers komen langs, onder meer vertellers uit het Westerkwartier brengen verhalen over IJe Wiekstra. Bezoekers kunnen een woordje Gronings leren tijdens de broescursussen Grunnegs van Meike Stedema en Piet Reitsema. Streektaalorganisaties zijn vertegenwoordigd op de jaarlijkse Toal- en Boukenmaarkt, waar ook Meester Kriet (Fré Schreiber) aanwezig is en advies geeft over de toal. Op de Toalmaarkt zijn verschillende kleine expo’s te bekijken van Drukwerk in de Marge en over het werk van Henk Kampen: vormgever van het Huis van de Groninger Cultuur en de Groninger Archieven.
Ter gelegenheid van de Dag van de Grunneger toal verschijnt ook dit jaar weer het magazine Moi met interviews en achtergrondverhalen over de Dag. Moi is verspreid onder de lezers van Stad & Lande, Krödde en Toal en Taiken. Het magazine is verder gratis af te halen bij de Groninger Archieven, VVV kantoor Groningen en de Openbare Bibliotheken en als pdf te downloaden op de website www.huisvandegroningercultuur.nl.
De Dag van de Grunneger toal wordt georganiseerd door het Huis van de Groninger Cultuur, Groninger Forum Bibliotheek, Stichting t Grunneger Bouk, Bureau Groninger Taal en Cultuur (RUG) en het Regionaal Historisch Centrum Groninger Archieven. De toegang is vergees!