Datum: donderdag 30 april
Plaats: gemeentehuis Veendam
Tijd: 9:30
“Weten jullie wat de missie was van jullie landgenoten toen ze hier kwamen in 1945? Vrijheid en democratie!’ Precies waarom jullie hier nu zijn. Vrijheid moet áltijd worden doorgegeven.” Met deze woorden sprak burgemeester Sipke Swierstra de leerlingen van KLO Middle School uit de Canadese stad Kelowna in het raadhuis van Veendam toe. Voor de allerlaatste keer ontvangt de gemeente Veendam een delegatie uit Kelowna om gezamenlijk de vrijheid te vieren. Omdat de veteranen simpelweg te oud worden voor zo’n lange trip én omdat de herdenking onderhand in een ander, moderner jasje gegoten mag worden.
Een man en vrouw of veertig, inclusief drie Canadese oorlogsveteranen, de burgemeester van Kelowna Colin Basran en twintig leerlingen van de KLO Middle School zaten donderdagochtend op stoeltjes in de raadzaal van het gemeentehuis te luisteren naar de speech –in foutloos Engels- van burgemeester Swierstra. Zijn boodschap was helder: vrijheid en democratie is zo’n belangrijk goed dat het altijd doorgegeven moet worden aan volgende generaties. De uitwisseling met studenten van Winkler Prins en de school in de Canadese stad Kelowna is daar een goed voorbeeld van, vindt Swierstra.
“Het gaat natuurlijk allang niet meer enkel om de veteranen van de tweede wereldoorlog. Ook de vredemissies van jonge veteranen zijn belangrijk. Oorlogen zijn helaas nog steeds van deze tijd. Neem Irak of Afghanistan. Ook deze veteranen zijn helden. 1940-1945 wordt zo langzamerhand historie. We moeten het blijven herdenken, maar op een andere manier”, vindt de burgemeester die zegt trots te zijn op het jaren lange partnerschap tussen Veendam en Kelowna dat officieel vorm kreeg in 1979. Toen Swierstra zijn speech afrondde en ook zijn collega-burgemeester Colin Basran zijn lovende woorden over de uitwisseling tussen de twee steden had uitgesproken, kwam veteraan Richard Gunoff geheel onverwacht uit zijn stoel. Hij wilde ook even wat zeggen tegen het zichtbaar verbaasde publiek. Voor de tiende keer was hij donderdag in Veendam. Hij zei ontzettend trots te zijn op de band tussen zijn stad en Veendam. Vrijheid is zo’n groot goed en lang niet overal vanzelfsprekend. Alleen al dáárom moet het herinnerd blijven worden, aldus de krasse 88-jarige oorlogsveteraan.
De communis opinio over de herdenking van de slachtoffers van de tweede wereldoorlog onder de jonge studenten van de KLO Middle School uit Canada was duidelijk: ‘Het helpt ons herinneren waarom we vrij zijn!’, riep een van de studenten waarop veel van zijn studiegenoten heftig knikten. “Het helpt ons om te blijven herinneren wat er toen gebeurd is. En nog steeds is er zó veel ellende in de wereld.” Over hoe het herdenken in ‘nieuwe stijl’ eruit zou moeten komen te zien weet de burgemeester nog niet exact. “ Dat zal ik met collega Basran bespreken. De uitwisseling van de twee scholen is er in ieder geval een goed voorbeeld van.”
De Canadese vrienden blijven nog tot 6 mei in de Parkstad. Zo nemen ze deel aan de Dodenherdenking, Bevrijdingsdag én aan een uitgebreid programma dat verzorgd is door de stichting Jumelage Veendam –Kelowna en de gemeente Veendam. Naast een bezoekje aan het Veenkoloniaal Museum , zijn ze aanwezig bij steenleggingen (georganiseerd door Stichting Herdenkingsstenen Veendam-Wildervank), maken ze een rondrit door Veendam en bezoeken ze vestingstad Bourtange en het klooster Novae Lucis in Ter Apel. Op maandag 4 mei zijn de Kelownanen te gast in Herinneringscentrum Westerbork. En, at last maar zéker not least, vieren de Canadezen op 5 mei samen met de burgemeester en andere Veendammers 70 jaar vrijheid in het bevrijdingsbos in Groningen.
