Willeke Bergman is vrijwillig uitvaartspreker

VRIESCHELOO – Iets langer dan een jaar is Willeke Bergman uit Vriescheloo nu uitvaartspreekster. Dat doet ze als vrijwilliger van de Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding, een organisatie dat ondersteuning biedt bij het afscheid nemen. Spreken over leven en dood, geen gemakkelijke taak. Toch doet Bergman het, ze zorgt voor troostende woorden.

De Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding acteert landelijk, en Bergman is betrokken bij de werkgroep Groningen. De leden van de werkgroep zijn speciaal geselecteerd op basis van een motivatiebrief en een persoonlijk gesprek. Als het licht dan op groen gaat, volgt er een opleiding met een stage. De wens van Willeke Bergman om op uitvaarten te spreken is gaandeweg ontstaan. “Ik heb ooit een keer op een uitvaart willen spreken”, vertelt ze. “Ik was in de veronderstelling dat de vraag kwam wie er nog iets wilde zeggen, maar dat moment kwam niet. Daardoor sprak ik niet, omdat ik dacht dat het niet gewenst was. Later dacht ik: had ik dat nou maar wel gedaan. Het heeft me altijd al geïntrigeerd. Een uitvaart is vaak een verdrietig moment, maar er heerst ook altijd een bepaalde rust. Dat heeft me altijd gefascineerd.” Vanuit haar werk als communicatieadviseur bij waterschap Hunze en Aa’s was Bergman gewend geraakt aan het spreken voor grotere groepen en het geven van gastlessen op scholen. “Ik kreeg daarbij regelmatig de respons dat ik voor een groep een bepaalde rust uitstraal. Dat triggerde me om de mogelijkheid eens te onderzoeken.” Bergman werd daarbij geïnspireerd door het tv-programma ‘Droom in uitvoering’, waarbij een vrouw uit Roden het roer omgooide en een uitvaartonderneming startte. “Ik heb deze vrouw gemaild en gevraagd hoe ze dat uiteindelijk heeft aangepakt.”

Nervositeit

Daarbij werd de inwoonster van Vriescheloo geattendeerd op de Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding. Deze groep was in Groningen naarstig op zoek naar vrijwilligers en Bergman onderzocht of het mogelijk was daar betrokken bij te zijn. Na een procedure lukte dit en sinds vorig jaar is Bergman vrijwillig uitvaartspreekster bij de stichting. Ondertussen heeft ze op twaalf uitvaarten mogen spreken. “De eerste keer spreken was ik heel nerveus”, vervolgt ze. “Ik dacht: ‘dit mag absoluut niet fout gaan’. Voor de mensen waarvoor je spreekt is het namelijk dat ene moment om afscheid te nemen. Het ging gelukkig goed. Overigens is een bepaalde nervositeit wel goed voor mijn concentratie, maar bij de eerste keer kreeg ik geen hap door mijn keel. Toen we na afloop met mijn begeleiders nog napraatten viel er wel een bepaalde spanning van me af.”

Doordat Bergman parttime werkt kan ze het spreken op een uitvaart combineren met haar baan. Na twaalf uitvaarten fascineert het haar nog steeds. “Elk mens is uniek, heeft zijn of haar eigen verhaal. De mensen zijn ontzettend verdrietig. Wanneer ik vooraf een familie bezoek om kennis te maken fleuren ze weer even op wanneer we over hun dierbare kunnen praten. Wanneer ik vertrek hebben ze natuurlijk wel hun verdriet, maar het voelt goed om hun verhaal aan te horen. Ik zeg ook altijd tegen de familie: ‘het is jullie verhaal, alleen spreek ik het uit’. Vooraf laat ik mijn tekst ook altijd lezen, zodat ze nog iets kunnen aanvullen of weg kunnen laten. Gemiddeld spreek ik op één uitvaart per maand.”

Het zijn vrijwilligers, maar de betrokkenen bij Stichting Humanistische Uitvaartbegeleiding nemen hun rol uiterst serieus. De sprekers ontmoeten elkaar regelmatig, om ervaringen te delen en van elkaar te leren. Een levensverhaal op maat, daar streven de sprekers naar. “Ook is spreken in het dialect mogelijk, je wilt juist een verhaal uitspreken wat zo dicht mogelijk bij de overledene staat”, weet Bergman. Meer informatie over de stichting: www.humanistischeuitvaart.nl/regio/groningen.