GRONINGEN – Wanneer je naar de prestaties van FC Groningen, Lycurgus en Donar kijkt, gaat het goed met de Noordelijke topsport. Om die top te bereiken moeten talenten vaak een lange en zware weg afleggen. De basketbaltalenten van RTC Noord bijvoorbeeld. Ze trainen acht keer per week, en dat gecombineerd met school.

Om topsporter te worden moet je offers brengen. Een ijzeren wet die anno 2016 nog altijd geldt. Iedere week trainen meer dan vijftig jongens en meiden minimaal zes keer per week bij RTC Noord om hun droom van topbasketballer te verwezenlijken. De talenten komen uit alle windstreken. Tieners uit Onstwedde, Gorredijk en Leeuwarden stappen deze woensdagochtend soms al om zes uur ’s ochtends in de bus om rond acht uur te kunnen trainen. “We bieden maximaal negen trainingen per week aan”, zegt hoofdcoach Anne van Dijk van RTC Noord. “Zes trainingen per week is verplicht, sommigen doen ze alle negen mee.”

Van Dijk coacht zoals hij praat. Rustig, maar bevlogen en beslist. Wanneer hij de groep tot stilte maant, luistert de groep direct. Dat blijkt wanneer de 53 talenten op woensdagochtend acht uur klaar staan in een grote kring. Tijdens de start van de training is het muisstil in sporthal Kardinge en kun je alleen de ventilator horen zoemen. Na de stilte gaan de basketballers los. Ze beginnen met oefeningen om hun spieren sterker te maken en stabieler te leren staan, daarna komt de bal erbij kijken. “Jullie gaan dribbelen, doen een ‘basic split’ en passen de bal daarna naar elkaar. Tweetallen maken!”, instrueert Van Dijk zijn manschappen.

En dat gebeurt in een hoog tempo, terwijl ze een oefening later met elkaar het duel aangaan. De aanvaller moet er alles aan doen om te scoren, de verdediger moet de aanvaller afstoppen. En wanneer een oefening Van Dijk qua intensiteit niet zint, schroomt hij niet de situatie te verduidelijken. “Verdedigen is een beetje de dood of de gladiolen”, legt hij een groepje tieners uit. “Je zorgt ervoor dat de aanvaller niet in de ‘bucket wing’ komt. Dat betekent scherp verdedigen! Je doet eerst een ‘chicken wing’, terwijl je ze daarna naar de buitenkant ‘slidet’. Verdedigen is een vorm van trots jongens, come on!”

Gepassioneerd

De vaktermen vliegen door de zaal, maar het gaat er bij de jongens en meiden in als het evangelie bij een ouderling. Het doel is duidelijk. De jongeren willen allemaal beter worden. Ze trainen zich het lazarus, volgen daarnaast de topsportopleiding op het H.N. Werkmancollege in Groningen en spelen in de weekenden hun wedstrijden. RTC Noord heeft meerdere teams, de U14, U16 en U18. Het merendeel van de jongeren die er trainen zijn jongens, maar de meiden die meedoen zijn evengoed gepassioneerd. Wanneer de training na enkele pittige partijvormen is afgelopen komt de groep nog één keer samen. “The best?” vraagt Van Dijk aan zijn groep. “I can be!”, schreeuwen de pakweg vijftig jongens en meiden samen.

Na afloop verzamelen de trainers zich aan hun ‘stamtafel’ in het horecagedeelte van Sportcentrum Kardinge. Er wordt gelachen, geëvalueerd, plannen besproken en de trainers geven elkaar tips. Deze woensdagochtend zijn Georgio Marrali, Donar-speler Niek Nieboer en Anne van Dijk de trainers, ondersteund door Jack Keijzer. De laatste is niet alleen trainer, maar ook een van de ‘founding fathers’ van RTC Noord. Basketbaltalent een podium bieden, dat is waar Keijzer het voor doet.

Tienduizend uur trainen

“Voorheen had Donar haar eigen jeugd”, schetst hij de situatie. “Om toch jeugd goed door te laten stromen ontstond het idee om topsport en studie aan elkaar te koppelen. Wij geloven in Long Term Athlete Development. Dat wil zeggen, om over tien jaar een topbasketballer te zijn moet je tienduizend uur trainen. Verdeeld over tien jaar is dat duizend uur per jaar, ruim twintig uur per week. We hebben ervoor gekozen om de jeugd van Donar naar ons toe te trekken en te koppelen aan school en tien trainingsmomenten. Dat zijn er nu nog acht, maar onze wens is om naar tien trainingsmomenten te gaan.”

Die opzet is met RTC Noord grotendeels gelukt, kan Keijzer met trots melden. Het talentencentrum heeft een samenwerkingsverband met het Werkmancollege waar de tieners hun opleiding volgen en staat in nauw contact met grote broer Donar. Want hoe je het wendt of keert, RTC Noord hoopt over een aantal jaren een aantal spelers af te kunnen leveren aan de Dutch Basketball League, de Eredivisie van het basketbal. Coach Anne van Dijk kijkt breder dan Donar, wanneer een aantal talenten hun emplooi vinden bij clubs als Aris Leeuwarden, Leiden of Zwolle, dan is de missie deels geslaagd. Maar Groningers in een Donar-shirt, dat is een prachtige wens, vindt ook Keijzer. “De doelstelling in Nederland moet zijn dat een aantal goede Nederlandse spelers de kern vormen, aangevuld door een aantal Amerikanen. Nu is het andersom, Amerikanen zijn de norm en Nederlanders hangen er soms een beetje bij. Dat is ook kritiek op onszelf. Wij zijn nog niet in staat gebleken om goede Nederlandse spelers op te leiden. Daar willen we iets aan doen.”

En het gaat goed met RTC Noord. De begroting van 100.000 euro is sluitend en Keijzer geniet van de vrijwilligers die zich inzetten om de basketballers hun talent te laten ontwikkelen. Enkel Van Dijk is als hoofdcoach een betaalde kracht. “Maar de vrijwilligers die er bij de trainingen zijn, ik wil ze toch genoemd hebben”, zegt hij. “Ze zijn echt het hart van deze organisatie.” Dankzij deze inzet heeft RTC Noord personeelskosten die overzichtelijk zijn. Aan de andere kant brengen ouders met de contributie het grootste deel van de inkomsten binnen. “Ouders betalen duizend euro per jaar voor hun kind”, vertelt Van Dijk. “Dat is niet weinig, maar daarvoor krijgt hun zoon of dochter wel een topsportbegeleiding. En het mooie is, de jongeren die hier komen willen echt beter worden. Hun mentaliteit is goed. Voor mij als coach is het fantastisch om hun ontwikkeling van dichtbij te mogen meemaken en begeleiden. Daar krijg ik een boel energie van.”

Van Dijk benadrukt, het leven van een topsporter gaat niet altijd over rozen. “Het proces wat ze hier volgen is grensverleggend, ze leren dat ze ergens hun uiterste best moeten doen. Dat is karaktervormend. We proberen om tijdens de training wedstrijdsituaties na te bootsen. Dat maakt een training niet altijd leuk voor ze, maar het verbetert hun mentale weerbaarheid wél.”

Eigen trainingshal

Kortom, de mannen van RTC Noord zijn tevreden, al blijven er altijd wensen. “Een eigen trainingshal zou geweldig zijn”, legt Keijzer uit. “Nu kunnen we in de slipstream van Donar op verschillende locaties zalen huren, maar we blijven altijd afhankelijk. We hopen bijvoorbeeld via de gemeente of iemand in de vastgoed een lege hal te vinden, de palen er in het midden uit te slaan, een veld met baskets uit te zetten en minimale toiletvoorzieningen te creëren. We hopen echt dat of de gemeente of een andere partij ons daarin tegemoet kan komen. We hebben het goed, maar daarmee kunnen we wel het laatste stapje maken.”

En om de leden van RTC Noord de echte basketbalbeleving te laten proeven, gaat de hele groep binnenkort naar Litouwen. “Daar leeft het basketbal zoals voetbal hier leeft”, aldus Van Dijk. “En daar kunnen ze leren van een andere cultuur, leren ze misschien hun ding hier meer te waarderen”, vult Keijzer aan. “En die ervaring nemen ze mee, zodat ze zich verder ontwikkelen als potentiële topbasketballer. Prachtig toch?”