GRONINGEN – De zevende Dag van de Grunneger toal opent met de presentatie van Grunneger Grimm -een boekvertaling door Marten van Dijken met 50 bekende sprookjes van Grimm- en een sprookjesachtig optreden van zangeres en actrice Alina Kiers.

Speciale aandacht op 19 maart tijdens de Dag is er ook voor het Platduits en specifiek het Ostfries. Ostfriesischer liedermacher Otto Groote & ensemble treedt op en schrijver Carl Heinz Dirks geeft een lezing over het Gronings en het Platduits als grenstalen.

Meziek

Stichting Peerd geeft op de Dag van de Grunneger toal een muzikaal voorproefje van de voorstelling Hoes en Heerd die juni 2016 in première gaat. Hoes en Heerd is een oer-Groningse voorstelling in een buitenlands jasje. Het gaat over de ‘echte’ Groninger en de Migrant, met Groningstalige sketches en liedjes ondersteund door Arabische, Afrikaanse, Balkan en Latijns-Amerikaanse wereldmuziek. In de Meziekkroug brengt Otto Groote & ensemble Ostfriese liedjes. Wia Buze treedt op met haar band en brengt nummers van haar nieuwe cd Thoes! Peter de Haan geeft tijdens de Dag zijn eerste solo-optreden ooit en de Stroatklinkers sluiten feestelijk af met liedjes van de nieuwe dubbel cd.

Grunneger literatuur en drokwaark

Tijdens de Dag is er veel aandacht voor de Groninger literatuur. Er zijn verschillende boekprimeurs. Naast Grunneger Grimm komt op 19 maart het boekje Voornamen van AlleGroningers (1600–1811) van Siemon Reker uit. Hierin doet Reker een boekje open over alle eerste voornamen van Groningers die geregistreerd zijn in de tijd van even voor 1600 tot in augustus 1811 als de Napoleontische naamgeving officieel in gaat. De archiefstukken op de site AlleGroningers.nl van de Groninger Archieven vormen de bron voor deze verzameling.

Het Huis van de Groninger Cultuur geeft speciaal voor de Dag een bundel met Grunneger columns uit. De drukkers van Drukwerk in de Marge komen met een speciale Groninger gedichtencahier en drukken ter plekke persoonlijke boekenleggers. Ook dit jaar is er een literair café met voordrachten van Groninger schrijvers en dichters en de liederencyclus Winterraaize door Cees Vermandel en Gertie de Bruin. Op het Parkeerdek lezen de Verhoalenvertellers voor in een speciale theaterbus van het Nationaal Bus Museum.

Moudertoal

Grensoverschrijdend is het Skypen met taante Ria. Theatermaker Theo de Groot voert tijdens de Dag van de Grunneger toal een live skype-gesprek met zijn 70-jarige tante Ria Bush-Klooster die in Amerika woont. Ondanks het emigreren in de jaren 1950 naar de Amerikaanse staat Michigan is tante Ria nog altijd Groningse in hart en nieren. Theo wil weten of de Groninger taal als moedertaal goed bewaard is gebleven in de familie of dat het inmiddels doorspekt is met Amerikaans.

In gebouw Cascadeplein 10 geeft hoogleraar Fries (RuG) Goffe Jensma een lezing over de stand van zaken rond streektaal. Meestervertaler Marten van Dijken vertelt over zijn Groninger vertaling van Bommel en Carl Heinz Dirks praat onder andere over de invloed van het Gronings op het Ostfries. Docent Groninger taal Hindry Schoonhoven legt in zijn lezing uit waarom schrijven in het Gronings moeilijk is en Wim Bastiaanse verdiept zich in de Groninger literatuur en tijdschriften.

Theatergroep Waark laat het publiek kennis maken met de nieuwe Groninger voorstelling in wording De Menalda Vetes. Bezoekers kunnen een woordje Gronings leren tijdens de broescursus Grunnegs van Meike Stedema. Streektaalorganisaties zijn vertegenwoordigd op de jaarlijkse Toal- en Boukenmaarkt, waar Meester Kriet (Fré Schreiber) advies geeft over de Groninger taal en er zijn verschillende kleine expo’s van Drukwerk in de Marge en de Grunneger Grimm illustraties.

Moi

Ter gelegenheid van de Dag van de Grunneger toal verschijnt ook dit jaar weer het magazine Moi met interviews en achtergrondverhalen over de Dag. Moi is verspreid onder de lezers van Stad & Lande en Toal en Taiken. Het magazine is verder gratis af te halen bij de Groninger Archieven, VVV kantoor Groningen en Groninger Forum Bibliotheek.

De Dag van de Grunneger toal wordt georganiseerd door het Huis van de Groninger Cultuur, Groninger Forum Bibliotheek, Stichting t Grunneger Bouk, Bureau Groninger Taal en Cultuur (RUG) en het Regionaal Historisch Centrum Groninger Archieven. De toegang is vergees.