REGIO – Paniek alom. Paniek om een uitzending van Zembla. Het televisieprogramma maakte een reportage over kunstgrasvelden en de eventuele gezondheidsrisico’s. Conclusie van Zembla: er is geen gedegen onderzoek gedaan naar die risico’s van de gebruikte rubberkorrels op die velden. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu stelt dat er geen aanwijzingen zijn op gezondheidsrisico’s, maar wil wel alle ‘nieuwe informatie’ evalueren. Ondertussen weten de clubs niet goed wat ze moeten. Datzelfde geldt voor ouders van kinderen. Paniek om niks? Of blijkt het sporten op kunstgras toch risicovol?
“Tegen HFC’15? Jááá, daar liggen lekker veel zwarte korrels”
Waar het om gaat is – aldus Zembla- de toepassing van rubbergranulaat. Dat veroorzaakt gezondheidsrisico’s, of beter: die kunnen dat veroorzaken. Het RIVM stelt echter dat er geen reden is om te stoppen met sporten op deze velden. Wel is op verzoek van het ministerie van VWS in januari van dit jaar nog eens kritisch naar de studie-opzet van de bij Zembla omstreden IndusTOX-studie gekeken. Conclusie? Het RIVM zegt dat er PAKs uit rubbergranulaat kunnen vrijkomen. Aanwijzingen dat dit ten koste gaat van de gezondheid, zijn er echter niet. Wel werd dus opnieuw nieuw onderzoek aangekondigd. De uitkomsten van deze evaluatie zullen naar verwachting begin volgend jaar bekend worden gemaakt. Twitter ontplofte, al tijdens de uitzending van Zembla. Paniek alom. Ouders die meteen hun zoon of dochter afmeldden voor de training en de wedstrijden, als er op kunstgras gespeeld zou worden. Paniek alom, want spelen op kunstgras zou meteen allerlei ziektes veroorzaken. De mug werd een olifant, of is die mug ook echt een olifant? Hét antwoord is er niet. Hoe wrang ook, wat dat betreft is het wachten op de eerste mensen die klachten krijgen. En wellicht duurt dit tot Sint Juttemis; de wens van iedereen.
In de gemeente Groningen liggen tal van kunstgrasvelden. Er zijn voetbalverenigingen die alleen maar op nepgras spelen. Een verbod op spelen zou voor veel clubs dramatische gevolgen kunnen hebben. De gemeente sluit zich voorlopig echter aan bij het standpunt van het RIVM: er zijn geen aanwijzingen dat er gezondheidsrisico’s kleven aan het sporten op kunstgras. Wat wel blijft, zijn twijfels. Grote twijfels. Want: waarom weer een onderzoek als het RIVM zo overtuigd is van haar zaak?
Ook trending op twitter, ook al tijdens de uitzending, de velden van HFC’15 in Hoogkerk, aan de rand van de stad Groningen. De velden liggen er mooi in het dal. De club is uniek, want het speelt op ‘zwarte’ kunstgrasvelden. Zwart van de rubberkorrels die – kennelijk- niet erg goed over het veld worden verdeeld. En dus spelen broertjes en zusjes, net als wisselspelers, niet zelden met de bultjes korrels die aan de rand van het veld liggen. Men gooit de korrels naar elkaar toe, doet ze in de broek- en jaszak, gaat er op liggen – ‘zo lekker zacht’- en probeert er een kasteeltje van te maken. Jonge kinderen willen graag mee naar een wedstrijd in Hoogkerk. Liggen lekker veel rubberkorrels. Worden die kinderen straks allemaal ziek? Ondertussen bemoeit iedereen zich met de discussie, die helaas nooit vooraf is gevoerd. In elk geval dus niet goed genoeg. GGD Groningen adviseerde de gemeente Groningen om de risicobeoordeling van het RIVM als leidraad te nemen. De KNVB houdt zich ook vast aan het RIVM. De gemeente Groningen heeft wel laten weten dat er snel een vervolgonderzoek moet komen. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft ondertussen het ministerie van VWS gevraagd heel snel en goed onderzoek te doen. De meeste clubs scharen zich logischerwijs weer achter het standpunt van de gemeente, die van het GGD dus eigenlijk. En toch komen diverse elftalletjes in de knoei, omdat er dus ouders zijn die niet willen dat hun zoon of dochter nog op kunstgras speelt of traint. En dus levert de uitzending van Zembla de clubs best de nodige problemen op. De twijfel blijft dus, niet in de laatste plaats omdat elders in het land besloten werd niet meer op kunstgras te spelen. Weten die meer? Waarom spelen die niet?
Neem SV Marum, in nog net de provincie Groningen. De club besloot samen met de gemeente het pas opgeleverde kunstgrasveld voorlopig niet in gebruik te nemen. Sterker nog: de ingebruikname is uitgesteld tot in elk geval het einde van het jaar, als de uitkomsten van het aanvullende onderzoek bekend zijn. ‘Het feit dat minister Schippers opdracht heeft gegeven om zo snel mogelijk onderzoek te doen, is voor ons reden om de ingebruikname van het pas aangelegde veld uit te stellen’, zegt Hissy Brouwer namens de gemeente. ‘Daarbij spelen veiligheidsaspecten voor zowel spelers als omwonenden mee, maar ook dat in het uiterste geval vervanging van het kunstgrasveld aan de orde zou zijn. Het is dan beter dat het veld nog niet bespeeld is.’
Daar zegt ze wat. Wat als uit onderzoek blijkt dat de korrels er – per direct- af moeten? Dan ligt de competitie stil. Wie gaat dat betalen? Wie kan dat betalen? De KNVB en zeker ook de clubs komen hopeloos in de problemen. Maar: de gezondheid gaat voor. Wat dat betreft is het te hopen dat de uitzending van Zembla paniek om niets veroorzaakte. In alle redelijkheid is dat echter slechts zelden het geval. Zembla is geen schreeuwprogramma. Vaak hebben de makers het bij het goede eind. Wellicht kan men in Zeist ondertussen alvast beginnen met noodscenario’s. Het kan namelijk best eens zo zijn dat de competitie dit jaar wat langer duurt namelijk.