‘Groningen wordt straks de meest leefbare stad van Nederland, daar ben ik van overtuigd’

GRONINGEN – Nog even, en het gaat goed los in 050. Gaat ‘stad’ de komende 5 jaar rigoureus op de kop. De Zuidelijke Ringweg gaat op de schop, de hele binnenstad krijgt een facelift én het -nu nog- kopstation, wordt doorkoppelstation. Kun je zo met de trein van Leeuwarden naar het Europaplein rijden. Wethouder Paul de Rook is er van overtuigd dat Groningen over 5 jaar de meest leefbare stad van Nederland is. “De meeste steden kiezen voor bereikbaarheid óf leefbaarheid. In Groningen gaan die twee hand in hand.”

De ombouw van de 12 kilometer lange ringweg die dwars door de stad loopt en moet zorgen voor een vlottere doorstroming en een betere bereikbaarheid start na de zomer. Parrallel aan de ingrijpende klus wordt de binnenstad gefacelift. ‘Binnenstad 050 – Ruimte voor jou’ heet het project dat, als het klaar is, het paradepaardje van Nederland moet worden. Een binnenstad met veel ruimte voor fietsers en voetgangers, pleinen met Italiaans allure, een nieuwe oostwand en Grote Markt, hypermodern en innovatief Forum, een verbeterde busroute met een nieuwe halte aan de Westerhaven én een vernieuwd station met bus-, voetgangers- en fietstunnels. En Dat zijn in grote lijnen de veranderingen die op stapel staan. Wethouder Paul de Rook denkt over een jaar of 4 een behoorlijk eind te zijn.

Nieuwe busroute

“Met het aanpassen van de busroute zijn we in april begonnen”, begint Paul de Rook. “Op de Westerhaven maken we een nieuwe halte zodat mensen ook vanuit daar snel naar het station kunnen. Eerst moeten de nieuwe routes klaar, voor we de straten kunnen aanpassen. Nu nog rijden de bussen door de Munnikholm en de Brugstraat, straks rijden ze via de Eeldersingel naar de Westerhaven. Het voordeel is dat er op deze manier meer ruimte voor fietsers en voetgangers ontstaat. Vanaf 3 september moet de nieuwe route operationeel zijn.” Vlot daarna wordt de westkant aangepakt, volgens De Rook die de stad voor de facelift opdeelt in twee helften. Bredere stroken voor voetgangers en fietsers bij de Brugstraat, een gezellig pleintje met bomen ter hoogte van de A straat  en even verderop, het stuk bij het Scheepvaartmuseum en de Societyshop wordt shared space. Voetgangers en fietsers moeten de ruimte delen, net als in de Folkingestraat. Dat werkt goed voor krappe stukjes.”

Ook met het grasveld rond de Der Aa-kerk heeft de gemeente grote plannen. Nu nog genieten daar voornamelijk de vogels van het historisch gazonnetje met grandioos uitzicht. Straks is het de bedoeling dat iedere bezoeker dat kan. De hekjes rondom de kerk gaan weg en maken plaats voor ellipsen met houten randen waar je lekker op kunt zitten, weet De Rook. “Nu is het een gebied waar je, als je je boodschap gehaald hebt, zo snel mogelijk weg wilt. We willen er een plek van maken waar je graag wilt verblijven”, verduidelijkt de wethouder.

Nog een puntje waar De Rook iets aan wil doen: de verkeersbordenchaos in de binnenstad. Daar moet de stofkam door, vindt hij. “Neem de talloze verbodsborden. Je hebt al een verbod overtreden, want je bent er al. Maar je kunt er niet meer weg want je mag nergens in. Het klopt formeel misschien wel, maar het is totaal nutteloos. Of neem de rode fietsstroken. Om de 20 meter staat er een bord: fietspad. Dat slaat nergens op. Welke borden hebben we nu echt nodig om mensen ergens op te wijzen?, dat moet het uitgangspunt zijn.

A-Kwartier

Tussen de bedrijven door komt het A-Kwartier nog even ter sprake. U weet wel, dat prachtige stukje authentiek Groningen dat door de jarenlange geschiedenis van raamprostitutie en bordelen verloederd is geraakt. Sinds het verbod op de prostitutie in het A-Kwartier staat de ontwikkeling een beetje stil, is het algemene gevoel dat heerst. De gemeente had er grootste plannen mee. Wilde de buurt opknappen, als voorbeeld voor andere pandeigenaren enkele historische panden restaureren en inrichten met ateliers, winkels, horeca en wonen. Daar is tot dusver niet veel van terecht gekomen. En hoewel niet zijn portefeuille is maar die van collega Joost van Keulen, wil De rook er best iets over kwijt. “We willen als gemeente samenwerken met pandeigenaren en ondernemers. Het lastige is dat dat voornamelijk voormalige eigenaren van prostitutiepanden zijn. En dat zijn mensen die nou niet direct investeren in kwaliteit van de omgeving. Ze zitten er omdat het geld op moet leveren. Er is met een cafeetje of winkels wel geld te verdienen, maar niet zoveel als wanneer je een bordeel exploiteert. Er rust een strak programma op het gebied. Juist omdat het -in potentie-één van de mooiste gebieden van de stad is. Nieuwe ontwikkelingen hebben we stilgelegd. Kijk, wanneer je de meeste euro’s per vierkante meter wil verdienen moet je de oude panden slopen en er volgens de maximale grenzen van het bestemmingsplan studentenhuisvesting realiseren. Kwalitatief goedkope bouw, maximale exploitatie. Maar dat willen we niet. Dat is afbreuk van de omgeving. Er mag ontwikkeld worden, maar wel op onze voorwaarden. We willen kwaliteit voor het gebied, maar zijn afhankelijk van mensen die daar eigendommen hebben. Woningbouw, atelierruimte, winkels en kleinschalige horeca. Daar houden we ons aan vast. We proberen ze wel te stimuleren met een subsidieregeling. Hoeveel tijd we het willen geven? We voelen de urgentie, zeker, maar liever goed dan snel. Juist omdat het A-Kwartier in potentie één van de mooiste gebieden van de stad is, verantwoordt het dat je er als overheid wat strakker op zit. Historisch stadgezicht moet je beschermen.”

De oostwand kan pas ontwikkeld worden als het Forum helemaal klaar is. En dat betekent voorjaar 2019. “Het stuk naast Vindicat wordt nu gebruikt als bouwplaats. Is het Forum uitgebouwd, volgt Merkt, daarna de rest van de oostwand is het plan. Vervolgens richten we de Grote Markt opnieuw in. Als ik 4 jaar vooruit kijk is het Forum af, met een nieuw plein erom heen, staat er een hotel aan de oostwand, Merkt ernaast, is het infocentrum van de Grote Markt af en is de Grote Markt één groot marktplein met bestrating van gevel tot gevel. Van het stadhuis tot aan de overkant. Weet je wat me iedere keer opnieuw verbaast? Dat er zoveel grote hotels in Groningen willen zitten. Grote namen die uitgebreide analyses maken. Zij zien toekomst in Groningen. Dat is een goede ontwikkeling. Je merkt ook dat er een verschuiving gaande is. Vroeger ging je naar de stad voor een nieuwe spijkerbroek. Had je keuze uit acht winkels. Tegenwoordig heb je achter je pc het grootste aanbod. De reden om naar de stad te gaan is een andere: omdat het leuk is om er te zijn. Om wat er gebeurt, te beleven valt. En die slag moeten we zien te winnen. In de retailsector verandert er veel. Vroeger was de Heerestraat gevuld met schoenenzaken, tegenwoordig zie je cafeetjes en een koffiewinkel. Het vult zich wel weer in –we hebben amper leegstand meer- maar op een andere manier.”

Kopstation wordt doorkoppelstation

Tot slot nog even over het station, het derde grote project van stad dat medio 2022 klaar moet zijn. De hele toegang naar het station vanuit de binnenstad wordt drastisch veranderd, weet De Rook. “De grootste wijziging is dat het station dat nu een kopstation is een doorkoppelstation wordt. Zodat je van Leeuwarden naar het Europaplein kunt rijden. Of van zuid naar noord kunt. Onder het station komt een voetgangers-, een fiets- en een bustunnel. Zo hoeven de bussen vanuit het westen niet meer over het Emmaviaduct maar rijden onder het station door naar de voorkant. Bovendien wordt de situatie er met de tunnels voor fietsers en voetgangers er een stuk veiliger op. Het opstelstation voor treinen dat achter het station ligt verplaatsen we naar een ander gebied. Meer naar het zuiden, ter hoogte van Haren. Daardoor komt er een behoorlijk stuk vrij voor gebiedsontwikkeling.”

Als de binnenstad gelift is, het nieuwe station klaar is én de ring er ligt, voorspelt de wethouder de meest leefbare stad van Nederland. “Veel steden kiezen voor leefbaarheid óf voor bereikbaarheid. Wij hebben een manier gevonden dat die twee hand in hand gaan. We worden internationaal gevraagd om daar een verhaal over te vertellen. Zij zien ons als voorbeeld. Groningen wordt straks de meest leefbare stad van Nederland, daar ben ik van overtuigd.”

De kosten van de herinrichting: Aanleg Zuidelijke Ringweg 600 miljoen, Binnenstad 22,5 miljoen en Spoorzone 280 miljoen. Meer informatie en impressies van hoe 050 eruit komt te zien vind je op: ruimtevoorjou.groningen.nl,  groningenfietsstad.nl  en  www.groningenspoorzone.nl