Op zaterdag 9 september 2017 wordt landelijk de Open Monumentendag georganiseerd. In de gemeente Leek worden zeven monumenten tussen 10.00 en 17.00 uur gratis opengesteld voor het publiek.

Molen
De molen Eben Haëzer in Enumatil is eigendom van de gemeente Leek en wordt door vier vrijwillige molenaars draaiende gehouden. Als de weersomstandigheden gunstig zijn, kan het publiek de molen tijdens de bezichtiging in werking zien. In het dorp wordt een gezellige “Struundag” georganiseerd met verkoop van spullen vanuit garages etc.

Borg
De minutieus gerestaureerde Schelpengrot en de fraaie tuin van Nienoord zijn gratis te bezichtigen tijdens Open Monumentendag. Wie de exposities in het museale gedeelte (borg, depot en tuinhal) van Nienoord wil zien, betaalt daarvoor de normale entreeprijs. Het betreft de tentoonstelling in de borg over de geschiedenis van landgoed Nienoord en het dorp Leek, de expositie “Bestemming bereikt” met koetsen en voorwerpen uit de collectie van het Nationaal Rijtuigmuseum, en de speciale tentoonstelling “Ik Anna” over Nienoord-bewoonster Anna van Ewsum in de Gouden Eeuw. Voor betalende bezoekers is er elk uur een gratis rondleiding met een gids.

Boerderij
De CazemierBoerderij in Tolbert is een zeer oude boerderij van het Oldambtster type, dat na een uitgebreide restauratie dienst doet als onderkomen voor Oudheidkamer Fredewalda en Dorpshuis Tolbert. Eén van de bijzonderheden is de grote natuurgetrouwe maquette, die het dorp Tolbert anno 1925 laat zien. In de gang en op de bovenverdieping is Auto-Art te zien: levensechte schilderijen van nostalgische tractor- en automerken van kunstenaar Frans Hage uit Zuidhorn. In vitrines staan oldtimer Dinky Toys opgesteld.
Tussen 13.30 en 16.00 uur is er een kindervrijmarkt, waarop kinderen tot en met 12 jaar gratis hun spulletjes kunnen verkopen, muziek kunnen maken en dergelijke. Aanmelden kan via info@fredewalda.nl.
Om 13.30 uur begint ook een workshop schilderen onder leiding van kunstenares Anneke Ekhart. Kinderen tussen 8 en 12 jaar kunnen een tractor schilderen. Deelname kost € 10,- (incl. materiaal) en opgeven kan via info@fredewalda.nl.
Kinderen die niet aan de workshop mee willen doen, kunnen (gratis) met pastelkrijt een mooie kleurplaat met daarop een tractor inkleuren.

Kerken
Tijdens Open Monumentendag zijn er in de gemeente Leek vier kerken opengesteld voor bezichtiging.
– Leek: op De Dam staat de aan Nienoord gerelateerde kapel. Buitenkant en binnenkant zijn vrij sober, maar de balustrade toont bijzondere familiewapens.
– Lettelbert: een eenvoudig kerkje met daarin het atelier van kunstenaar Ronald Medema, die er zijn fraaie iconen tentoonstelt.
– Midwolde: de museumkerk heeft als hoogtepunt een fraai gebeeldhouwd grafmonument door Rombout Verhulst. Ook het gebrandschilderde raam voor de verdronken familie Van Panhuys is bijzonder. Daarnaast zijn er vele historische rouwborden, een fraai beschilderde bank voor de bewoners van Nienoord, een mooi gesneden preekstoel en een bijzonder orgel dat oorspronkelijk als huisorgel dienstdeed op de borg.
– Tolbert: een fraai 150-jarig Van Oeckelenorgel (1867) en een mooie preekstoel sieren deze kerk. In het koor van de kerk bevindt zich een 225 jaar oud bijzonder kabinet orgel (1792) van orgelbouwer H.H. Hess. Dit orgel is onlangs onder monumentenzorg grondig gerestaureerd.
Verder zal er tijdens de OMD in de kerk een film vertoond worden over oud Tolbert en dan met name beelden van de kerk door de jaren heen.

Voor deze dag is een speciale (fiets)route uitgezet langs alle monumenten. Deze boekjes zijn op de dag zelf verkrijgbaar bij alle deelnemende monumenten en de route kan bij elk willekeurig monument gestart worden. Open Monumentendag in Leek wordt organisatorisch ondersteund door de gemeente Leek.